ZATKANE UCHO PRZY PRZEZIĘBIENIU
- JAK JE ODETKAĆ, CO ROBIĆ?
Zatkane ucho to problem, z którym możemy spotkać się z wielu powodów. Wywołuje go nadprodukcja woskowiny, katar, przeziębienie, zmiany ciśnienia, a także praca w hałasie. Zatkane uszy miewają często małe dzieci. Dlaczego przy przeziębieniu i katarze tak często towarzyszy nam zatkane ucho? Czy jest to groźne? Co zrobić w celu odetkania ucha? Jakie metody możemy stosować? Czy możemy płukać uszy wodą utlenioną i czy jest to bezpieczne? Jak postępować w przypadku zatkanych uszu u dzieci? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć.
Przyczyny zatkanych uszu
Do najczęstszych przyczyn zatkanych uszu należą m.in. przeziębienie, nadmiar woskowiny w uchu, zmiana ciśnienia czy obecność ciała obcego.
Przeziębienie, silny katar
Podczas kataru na śluzówce nosa występuje obrzęk tamujący drożność i utrudniający oddychanie. Gdy choroba się rozwija obrzęk się powiększa i oddziałuje na przewód słuchowy i na przewód łączący uszy z nosem nazywany trąbką Eustachiusza.
Nadmiar woskowiny
Woskowina jest bardzo potrzebna, gdyż nie pozwala patogenom przedostać się w głąb ucha. Nadmiar jej prowadzi jednak do zablokowania światła w przewodzie słuchowym, zaczopowania i osłabienia słuchu. Nadmiar naturalnej wydzieliny usznej jest jednym z najczęściej spotykanych przyczyn zatkanych uszu.
Wpływ zmiany ciśnienia
Do ucha wtłaczana jest duża ilość powietrza, które uciska trąbkę Eustachiusza (przewód łączący uszy z nosem) czego efektem jest zwężenie trąbki. Powietrze, które nie może opuścić ucha powoduje wrażenie zatkanych uszu. Nagłe zmiany ciśnienia towarzyszą nam najczęściej podczas lotu samolotem, jazdy windą czy wspinaczek wysokogórskich. Warto nadmienić, że mamy zatkany nos, który utrudnia prawidłową drożność nosa, ucho po podróży samolotem może być zatkane nawet przez cały dzień. Taka reakcja uchodzi za naturalną i nie ma tu żadnych powodów do obaw. By zminimalizować problem zatkanych uszu podczas startu i lądowania zaleca się siedzenie w pozycji prostej, która ułatwia odpływ powietrza, częste przełykanie śliny, żucie gumy lub ssanie cukierka.
Obecność ciał obcych
Często mamy z tym do czynienia u dzieci, kiedy w uchu ,,zaplątują” się drobne elementy zabawek czy koraliki. Zjawisko to występuje także u dorosłych – w uszach pozostają niekiedy fragmenty waciku, owady, opiłki czy wióry. W przypadku tkwienia w uchu ciała obcego nie zaleca się samodzielnego usuwania, ponieważ może to grozić przesunięciem elementów w kierunku błony bębenkowej.
Obecność wody w uchu
Płyn do ucha dostaje się, gdy wychodzimy z kąpieli w wodzie lub z basenu. Zazwyczaj jest to niegroźne, ale znane są przypadki wywołania infekcji, a nawet stanu zapalnego. Jak najszybciej należy pozbyć się wody z ucha. W tym celu należy przechylić głowę w kierunku ramion i lekko pociągnąć za małżowinę uszną.
Innymi przyczynami zatkanych uchu mogą być także nadciśnienie oraz niedociśnienie, słuchanie głośnej muzyki przez słuchawki czy praca w hałasie.
Zatkane uszy u dzieci
Warto nadmienić, że problem zatkanych uszu u dzieci występuje często i uchodzi za typową dolegliwość. Powstawanie czopów w uszach u dzieci jest powszechnie spotykane, dlatego należy regularnie i niezwłocznie usuwać nadmiar substancji. Pamiętajmy jednak by nie usuwać całej woskowiny, pozbyć się należy wyłącznie jej nadmiaru, czyli tej woskowiny, która już wypłynęła. Czynność należy wykonać delikatnie za pomocą wody i mydła, a następnie dokładnie wysuszyć ucho. Jeżeli rodzice nie zadbają o odpowiednią higienę uszu, u dziecka pojawi się niedosłuch. Dziecko może zacząć skarżyć się na szumy w uchu, czego efektem mogą być problemy z mówieniem.
Zatkane ucho przy przeziębieniu – jak je odetkać?
Bardzo często przy silnym katarze dochodzi do obrzęku śluzówki nosa, a przy znacznym obrzęku zostaje zatkana trąbka Eustachiusza i przewody słuchowe. Tak właśnie powstaje zatkane ucho przy przeziębieniu. W celu odetkania zatkanego ucha należy na początku udrożnić drogi oddechowe. Pomocne będą napary udrażniające i inhalacje, a także leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe. Jeżeli nie widać skutków leczenia niektórzy decydują się na zastosowanie antybiotyku.
Antybiotyki stosuje się często w przypadku zatkanego ucha, u dzieci które mają wycieki z ucha, wymioty i wysoką gorączkę. Zatkane uszy leczone są także antybiotykami zazwyczaj u dzieci poniżej 2 roku życia i poniżej 6 miesiąca, gdy te cierpią na obustronne zapalenie uszu. W takich sytuacjach konieczne jest stosowanie leków, które uregulują pracę naczyń krwionośnych błony śluzowej nosa i jej okolic. W tego typu sytuacjach niezbędna jest wizyta u lekarza.
Jeżeli jednak u starszych dzieci i dorosłych osób zatkane ucho towarzyszy katarowi i przeziębieniu a przy tym nie występują żadne dodatkowe groźne objawy, można ucho leczyć naturalnymi preparatami zawierającymi np. wodę morską. Pomocne są także inhalacje z dodatkiem olejków eterycznych, obkurczających śluzówkę nosa oraz regularne oczyszczanie nosa kroplami. Zaleca się wzbogacanie inhalacji olejkami eterycznymi, anyżem, szałwią czy melisą. Można także stosować połączenie majeranku z szałwią, czy rumianku z lawendą. Napar z rumianku, macierzanki i lebiodki ma właściwości przeciwzapalne, łagodzące i bakteriobójcze z pewnością nie zaszkodzi.
Unikajmy także słuchania głośnej muzyki. Uszy należy chronić przed wiatrem i mrozem. Dzięki temu schorzenie nie pogłębi się.
Warto zaznaczyć, że nieleczony katar może doprowadzić do trwałej niedrożności lub zapalenia trąbki Eustachiusza. Płyn lub gęsta wydzielina gromadzą się w uchu, sprawiając, że jest ono zatkane i przepełnione. W takim przypadku jakim jest zapalenia trąbki Eustachiusza niekiedy pomagają krople, które zmniejszają obrzęk błony śluzowej nosa. Zdarza się jednak, że konieczny jest zabieg polegający na nacięciu błony bębenkowej i usunięciu płynu z ucha.
W przypadku długotrwałego uczucia zatkanego ucha, które trwa więcej niż 3 dni, konieczne jest zgłoszenie się do laryngologa w celu postawienia właściwej diagnozy. Przyczynami zatykania się uszu mogą być w takim wypadku zapalenie ucha środkowego bądź pęknięcie błony bębenkowej. Są to problemy, których absolutnie nie należy bagatelizować.
Leki na zatkane ucho
Zatkane uszy odetkać można również z pomocą aptecznych specyfików. Na półkach znaleźć
można wiele preparatów, które wykazują się dużą skutecznością. Do wyboru są krople, aerozole, spraye. Niektóre z nich mogą być stosowane już u dzieci i niemowląt. Większość leków na zatkane uszy opiera się na tłustych substancjach, które mają zmiękczać korek woskowinowy. Takie właściwości mają m.in. oleje mineralne, które rozpuszczają twardą woskowinę oraz ułatwiają samooczyszczenie się ucha. Inne składniki, które można spotkać w lekach na zatkane uszy to: ciepła parafina, oliwa z oliwek, mieszanki olejów. Popularne są również leki OTC dostępne bez renety. Przy poważniejszych schorzeniach stosuje się krople salicylan choliny (dostępne tylko na receptę). Mają one zastosowanie m.in. w przypadku stanu zapalnego ucha zewnętrznego, zatkanego ucha, uczucia zakaźnego ucha. Leki oparte na salicylanie choliny stosuje się tylko u osób dorosłych. Ich aplikowanie skonsultować z lekarzem. Należy pamiętać, że przeciwwskazaniem do ich stosowania jest nadwrażliwość na którykolwiek ze składników, uszkodzona błona bębenkowa, występowania krwawienia lub wycieku z ucha, silny ból.
Czy można aplikować wodę utlenioną do zatkanego ucha?
Woda utleniona do ucha powszechnie stosowana jest jako środek pozwalający na zwalczanie infekcji. Metoda ta ceniona jest ze względu na swoje odkażające działanie, a także na łatwą dostępność roztworu w aptece. Wodę utlenioną można kupić bez recepty niemal w każdym sklepie. Mimo popularności odtykania ucha wodą utlenioną, warto zadać sobie pytanie, czy ta metoda jest skuteczna i bezpieczna. Zakraplanie ucha wodą utlenioną bez wcześniejszego badania nie jest zalecanym postępowaniem. Lekarze nie zalecają stosowania wody utlenionej podczas infekcji uszu. Niewskazane jest to przede wszystkim, wtedy gdy ból ucha towarzyszy stale, jest narastający i uciążliwy. W takim przypadku wlanie roztworu do ucha może tylko pogorszyć sprawę i przyczynić się do uszkodzenia błony bębenkowej podrażnienie błędnika i wystąpienia nudności i wymiotów. Chcąc uniknąć przykrych konsekwencji, nie należy na własną rękę stosować tej procedury zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych. Na aplikacje wody utlenionej do zatkanego ucha można zdecydować się tylko, jeśli wcześniej wykona się badania i skonsultuje to z lekarzem. Warto zaznaczyć, że jeśli nie jesteśmy pewni jaka przyczyn tkwi za dolegliwością jaką jest zatkane ucho, nie powinniśmy płukać ucha wodą utlenioną na własną rękę. Należy udać się do lekarza laryngologa i zbadać przyczynę dolegliwości.
Lek. Michał Dąbrowski