KATAR U DZIECKA - CO STOSOWAĆ,
JAK WYLECZYĆ?
Katar to uciążliwy problem, który dotyka zarówno dorosłych jak i małe dzieci. Mogą go wywoływać bakterie, wirusy, alergeny. Może być przewlekły, wodnisty lub ropny. Dzieci katar dotyka często, najczęściej jednak w okresie jesienno-zimowym, gdy suche powietrze w mieszkaniu nie sprzyja rozrzedzaniu się wydzieliny. Maluszki nie umieją wydmuchiwać nosa a to jeszcze bardziej komplikuje całą sytuację. Dzieci podczas kataru są rozdrażnione, płaczliwe, mają problemy z oddychaniem, snem i koncentracją, nie chcą jeść. Jak pozbyć się kataru u dziecka, co stosować i jak go leczyć? Przyjrzymy się także domowym sposobom radzenia sobie z problematycznym zapchanym nosem.
Czym jest katar u dziecka?
Katar to stan, w którym na skutek zaistniałej infekcji błona śluzowa nosa wytwarza w nadmiernych ilościach wydzielinę. U dzieci sytuacja jest utrudniona. Dzieje się tak dlatego, że kanały nosowe u dzieci są bardzo małe, w związku z czym nawet niewielki obrzęk może spowodować całkowite zapchanie nosa i zatamować jego drożność. Katarowi u dzieci towarzyszą bóle głowy, brak apetytu, problemy ze snem, osłabienie węchu, ogólna drażliwość i złe samopoczucie. Frustrującą jest niemożność oddychania przez nos, dziecko jest zmęczone, płaczliwe i rozdrażnione. Nie może się na niczym skupić i nie potrafi wydmuchać nosa. U niemowląt dochodzi jeszcze jeden problem, jakim jest prawidłowe ssanie piersi. Aby rozwiązać problem kataru u dziecka warto przyglądać się barwie i rodzajowi wydzieliny. Wydzielina może wydostawać się z nosa, ale również ściekać po tylnej ścianie gardła, drażniąc ją i wywołując tym samym kaszel.
Katar wirusowy
Bardzo często katar u dziecka jest objawem infekcji wirusowej, potocznie zwanej przeziębieniem. Dochodzi do niego poprzez kontakt dziecka z wirusami z grupy rhinowirusów metodą kropelkową. Najczęściej jest to po prostu kontakt z osobą chorą. Wydzielina z nosa jest na początku wodnista a później wraz z upływem czasu staje się śluzowata. Nieleczony katar wirusowy może przerodzić się w zapalenie gardła, ucha lub spojówek. Objawy u dziecka w przypadku kataru wirusowego to:
- stan podgorączkowy,
- problemy z oddychaniem,
- ogólne osłabienie organizmu,
- senność i niespokojny sen, wzmożony przez liczne pobudki,
- brak apetytu,
- zmęczenie,
- łzawienie,
- drażliwość.
Katar bakteryjny
Dochodzi do niego wskutek infekcji bakteryjnej. Jest to katar, którego w żaden sposób nie można bagatelizować. Nieleczony prawidłowo może wywołać nawet zapalenie płuc. W tym przypadku najczęściej stosuje się antybiotykoterapię. Najpoważniejszą infekcję, a nawet chorobę układu oddechowego sugeruje wydzielina zmieszana z krwią, w takim wypadku należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. Zarówno biała gęsta wydzielina, jaki i żółty lub zielony katar u dziecka mogą oznaczać początek infekcji bakteryjnej. Objawy u dziecka to zatkany nos, gorączka, wysoki stan rozdrażnienia.
Katar alergiczny
Jest to katar wywoływany uczulającymi alergenami. Z racji tego, że alergenami mogą być rośliny, sierść zwierząt, pyłki drzew i traw, kurz oraz inne rzeczy należy jak najszybciej ustalić czynnik uczulający. Katarowi nie towarzyszy gorączka, występuje za to zapalenie spojówek, nadmierne łzawienie, mogą wystąpić napady kichania. Wydzielina z nosa ma konsystencję wodnistą i pojawia się najczęściej w okresie pylenia uczulających roślin oraz kontaktu z alergenami.
Katar przewlekły
Charakteryzuje się białożółtą wydzieliną a jego przyczyna może tkwić w przerośniętym trzecim migdałku, w nieprawidłowej budowie przegrody nosowej lub wielkości skrzydełek. Nos w przypadku takiego kataru pozostaje nieustannie zatkany, występują problemy z oddychaniem, także podczas zasypiania i w trakcie snu. Konieczna jest konsultacja z laryngologiem w celu ustalenie przyczyny przewlekłego kataru. Pomocne są w tym przypadku leki, ale nie wyklucza się operacji, która ma na celu poprawę drożności nosa, skorygowanie jego budowy, budowy przegrody nosowej czy wielkości skrzydełek.
Katar u dziecka – co stosować?
W przypadku maluchów (1-3) warto wypróbować domowe sposoby na katar u dzieci i sprawdzić, czy przyniosą widoczne efekty. Jeśli chodzi o katar u starszego dziecka, to można dodatkowo stosować krople obkurczające błonę śluzową nosa, dzięki którym dziecko nie będzie tak dotkliwie odczuwało dolegliwości związanych z zatkanym nosem. Pod żadnym pozorem nie powinno się stosować leków, które są przeznaczone dla dorosłych, gdyż można w ten sposób uszkodzić delikatną śluzówkę.
W przypadku kataru u noworodków sytuacja jest skomplikowana o tyle, że oddychają one tylko przez nos. Należy bezzwłocznie skonsultować się z pediatrą, który postawi diagnozę i zaleci odpowiednie środki lecznicze i zapobiegawcze, ponieważ w przypadku niemowląt i bardzo małych dzieci katar może być przyczyną powiązanych chorób, takich jak zapalenie ucha czy zapalenie zatok.
Domowe sposoby leczenia kataru u dziecka
Na początku trzeba pamiętać by podawać dziecku dużo płynów, ze wskazaniem na napoje ciepłe i herbaty. O nawilżanie i nawadnianie organizmu należy szczególnie dbać, ponieważ może to pomóc w rozrzedzeniu zalegającej wydzieliny. Idealne będą ciepłe herbatki z dodatkiem naturalnego syropu czy miodu. Należy regularnie wietrzyć pomieszczenia. Zaleca się także odpowiednie nawilżenie powietrza w domu, najlepiej za pomocą nawilżacza powietrza, do którego także można dodać olejki eteryczne. Na rynku dostępne są nawilżacze, które przyjemnie szumią ułatwiając dziecku zasypianie. Temperatura w mieszkaniu nie powinna przekraczać 21 stopni C. W przypadku braku elektrycznego nawilżacza można na kaloryfery położyć wilgotne ręczniki.
Trzeba dbać o nos dziecka, by był drożny i czysty. W celu udrożnienia nosa można stosować spray z solą morską. Nos można płukać roztworem soli fizjologicznej lub morską wodą. Zaleca się inhalacje. W tym celu najwygodniejszy będzie nebulizator, ale także możemy wykorzystać mniej komfortową szczególnie przy małych dzieciach metodę, jaką jest napar z ziół.
Zaleca się wzbogacanie inhalacji olejkami eterycznymi, anyżem i szałwią. Napar z rumianku, macierzanki i lebiodki ma właściwości przeciwzapalne, łagodzące i bakteriobójcze. Można także stosować połączenie majeranku z szałwią, czy rumianku z lawendą. Pomogą także kąpiele w gorącej wodzie z dodatkiem olejków eterycznych, takich jak sól morska, czy olejek sosnowy oraz smarowanie pleców maściami zawierającymi olejki eteryczne (miętowy, sosnowy), które mają działanie lecznicze i ułatwiające oddychanie.
Konieczne jest zdrowe odżywianie dziecka. Należy podawać drobno pokrojony czosnek i cebulę, które działają jak naturalne antybiotyki. Czosnek można zetrzeć i podać z ciepłym mlekiem. Przyjmowanie duże ilości witaminy C w naturalnej postaci – owoce, warzywa, cytrusy, sok z kiszonej kapusty. Miód w każdej postaci – dzieciom najbardziej będzie smakował miód malinowy o charakterystycznym słodkim wręcz owocom smaku, idealny podczas przeziębień. Imbir – najlepiej stary, dozowany w niewielkich ilościach, z racji intensywnego dość ostrego smaku.
Pomóc może także układanie dziecka do snu w pozycji na brzuchu, przez co wydzielina ma szansę wypłynąć z nosa oraz używanie aspiratora, dzięki któremu można odessać nadmiar wydzieliny. Należy pamiętać, by czynność wykonywać jak najdelikatniej, aby nie uszkodzić śluzówki nosa. Nie zaleca się używania gruszek, gdyż można bardzo łatwo uszkodzić nią delikatne wnętrze noska. Skrzydełka noska można smarować maścią majerankową.
Gdy domowe sposoby leczenia kataru nie pomogą należy bezzwłocznie skonsultować się z lekarzem, który postawi diagnozę, po czym wybierze odpowiednie, bezpieczne dla dziecka leki.
Lek. Michał Dąbrowski